درمان‌های ارتودنسی، نقش اساسی در بهبود نظم دندان‌ها، عملکرد صحیح فک و بهبود زیبایی لبخند ایفا می‌کنند. با پیشرفت‌های چشمگیر علم دندان‌پزشکی، امروزه گزینه‌های متنوعی برای درمان ناهنجاری‌های دندانی و فکی در دسترس بیماران قرار گرفته است. یکی از مهم ترین تصمیماتی که بیماران در ابتدای مسیر درمانی خود با آن مواجه می‌شوند، انتخاب بین ارتودنسی ثابت و متحرک است.
نوع ارتودنسی انتخابی تأثیر مستقیمی بر مدت زمان درمان، میزان تأثیرگذاری، نیاز به همکاری بیمار، سهولت رعایت بهداشت دهان و دندان، و حتی اعتماد به نفس وی در طول دوره درمان دارد. همچنین شرایط بالینی بیمار، سن، شدت ناهنجاری و بودجه مالی نیز در انتخاب بین این دو روش نقش تعیین‌کننده‌ای دارند.
اشتباه در انتخاب نوع درمان، ممکن است منجر به نتایج ناکافی، طولانی شدن دوره درمان یا حتی بازگشت مشکلات ارتودنسی شود. بنابراین درک تفاوت‌ها، مزایا، معایب و کاربردهای هر یک از انواع ارتودنسی برای بیماران و والدین آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در این مقاله تلاش خواهیم کرد با نگاهی علمی و کاربردی، تفاوت‌های میان ارتودنسی ثابت و متحرک را بررسی کرده و راهنمایی جامع برای انتخاب صحیح‌تر ارائه دهیم. همچنین در پایان مقاله، توصیه‌های تخصصی دکتر احرامی، متخصص ارتودنسی، به عنوان جمع‌بندی ارائه خواهد شد.
ارتودنسی ثابت چیست؟
ارتودنسی ثابت یکی از رایج ترین و مؤثر ترین روش‌های درمان ناهنجاری‌های دندانی و فکی محسوب می‌شود. در این شیوه، اجزای ارتودنسی مانند براکت‌ها و سیم‌ها، به‌صورت دائمی بر روی دندان‌ها نصب می‌شوند و بیمار قادر به برداشتن آن‌ها در طول روز نیست. این نوع درمان معمولاً توسط متخصص ارتودنسی انجام می‌شود و به‌دلیل نظارت دقیق بر حرکات دندانی، در موارد پیچیده و شدید انتخاب اول محسوب می‌گردد.
براکت‌ها، که ممکن است از جنس فلز، سرامیک یا مواد کامپوزیتی باشند، بر سطح جلویی دندان‌ها چسبانده می‌شوند. سیم‌های ارتودنسی از داخل این براکت‌ها عبور می‌کنند و با اعمال نیروهای تدریجی، دندان‌ها را به موقعیت صحیح هدایت می‌کنند. متخصص ارتودنسی با تنظیمات دوره‌ای سیم‌ها و ابزارهای کمکی، روند درمان را هدایت و اصلاح می‌نماید.
آنچه ارتودنسی ثابت را از سایر روش‌ها متمایز می‌سازد، قابلیت کنترل بالا و دقت در هدایت دندان‌هاست. از آنجا که ابزارهای درمانی به‌صورت ثابت در دهان بیمار قرار دارند، نیاز به همکاری روزانه بیمار برای استفاده از دستگاه کاهش می‌یابد، که این امر به‌ویژه در درمان نوجوانان و بیماران کم‌سن مزیت محسوب می‌شود.
این نوع درمان معمولاً برای مواردی مانند شلوغی شدید دندان‌ها، ناهماهنگی‌های شدید فکی، دندان‌های نهفته یا چرخیده، و همچنین آماده سازی قبل از جراحی فک یا پروتزهای دندانی به‌کار می‌رود. مدت زمان درمان بسته به شدت ناهنجاری، شرایط سنی بیمار و پاسخ بافتی بدن، متغیر است اما در اغلب موارد بین ۱۲ تا ۳۰ ماه طول می‌کشد.
ارتودنسی ثابت، هرچند با چالش‌هایی همچون دشواری رعایت بهداشت دهان و محدودیت در رژیم غذایی همراه است، اما در بسیاری از موارد، نتایج قابل پیش‌بینی‌تر و پایدارتری نسبت به سایر روش‌ها ارائه می‌دهد. انتخاب این روش باید پس از ارزیابی دقیق بالینی و مشاوره با متخصص ارتودنسی انجام شود تا بهترین نتیجه درمانی حاصل گردد.
ارتودنسی متحرک چیست؟
ارتودنسی متحرک یکی از روش‌های درمانی در ارتودنسی است که در آن، ابزارهای مورد استفاده به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بیمار می‌تواند آن‌ها را در زمان‌های خاصی از دهان خارج کند. این دستگاه‌ها عمدتاً از پلاستیک و سیم‌های فلزی ساخته می‌شوند و با توجه به ساختار فک و دندان‌های هر فرد، به‌صورت سفارشی در لابراتوار دندانی تولید می‌گردند.
کاربرد اصلی ارتودنسی متحرک معمولاً در مراحل ابتدایی درمان، اصلاح ناهنجاری‌های خفیف دندانی، یا کنترل رشد فک در سنین پایین است. در کودکان و نوجوانانی که هنوز مراحل رشد فعال را طی می‌کنند، این نوع ارتودنسی می‌تواند با هدایت رشد استخوان فک و ایجاد فضای مناسب برای دندان‌های دائمی، نقش پیشگیرانه یا تعدیلی ایفا کند.
در برخی موارد، ارتودنسی متحرک به‌عنوان بخشی از یک طرح درمان ترکیبی استفاده می‌شود؛ به این معنا که پس از پایان درمان ثابت، برای حفظ نتایج به‌دست‌آمده و جلوگیری از بازگشت ناهنجاری‌ها، بیمار باید از پلاک‌های متحرک نگهدارنده (ریتینر) استفاده کند. همچنین در برخی بزرگسالان با مشکلات بسیار خفیف، می‌توان از ارتودنسی متحرک برای انجام حرکات محدود و کنترل‌شده بهره برد.
ویژگی اصلی این روش در قابلیت جداسازی آن توسط بیمار است؛ اما همین ویژگی، نیاز به همکاری و تعهد بالای بیمار برای استفاده منظم و دقیق از دستگاه را ایجاب می‌کند. در صورت عدم استفاده مستمر، نه‌تنها روند درمان با اختلال مواجه خواهد شد، بلکه ممکن است نتایج به‌دست‌آمده نیز از بین برود.
هرچند ارتودنسی متحرک از نظر راحتی و رعایت بهداشت دهان مزایای خاص خود را دارد، اما در مقایسه با ارتودنسی ثابت، توانایی محدودتری در اعمال نیروهای پیچیده و دقیق برای جابجایی دندان‌ها دارد. از این رو، انتخاب این روش باید بر اساس تشخیص صحیح متخصص ارتودنسی و بررسی دقیق شرایط بالینی بیمار صورت گیرد.
کدام نوع ارتودنسی برای چه بیمارانی مناسب‌تر است؟
یکی از پرسش‌های رایج بیماران هنگام مراجعه به متخصص ارتودنسی این است که کدام روش درمانی برای وضعیت خاص آن‌ها مناسب‌تر خواهد بود: ارتودنسی ثابت یا متحرک؟ پاسخ این سؤال به عوامل متعددی بستگی دارد که ترکیبی از شرایط بالینی بیمار، سن، میزان همکاری فرد، شدت ناهنجاری و اهداف درمانی را شامل می‌شود.
در بیماران کم سن، به‌ویژه کودکان در سنین ۶ تا ۱۲ سال، ارتودنسی متحرک اغلب انتخاب مناسبی است. در این بازه سنی، استخوان فک هنوز در حال رشد است و می‌توان از دستگاه‌های متحرک برای هدایت رشد فکی، گسترش قوس دندانی یا ایجاد فضا برای دندان‌های دائمی در حال رویش استفاده کرد. به‌علاوه، چون دستگاه‌های متحرک قابلیت خارج کردن دارند، به کودکان این امکان داده می‌شود که در هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن، راحتی بیشتری داشته باشند.
در مقابل، نوجوانان و بزرگسالانی که با ناهنجاری‌های متوسط تا شدید دندانی یا اسکلتی مواجه هستند، غالباً نیازمند درمان با ارتودنسی ثابت خواهند بود. این گروه از بیماران معمولاً به حرکات دقیق، چندبعدی و کنترل‌شده‌ی دندان‌ها نیاز دارند که تنها با ابزارهای ثابت قابل دستیابی است. ارتودنسی ثابت همچنین برای بیمارانی که دندان نهفته دارند، یا در مواردی که نیاز به آماده‌سازی پیش از جراحی فک یا پروتزهای پیچیده وجود دارد، گزینه‌ای ضروری محسوب می‌شود.
در بعضی موارد خاص، ممکن است درمان به‌صورت ترکیبی انجام شود. به عنوان مثال، بیمار ابتدا از دستگاه متحرک برای اصلاح ناهنجاری‌های فکی استفاده می‌کند و سپس وارد فاز ارتودنسی ثابت برای تنظیم دقیق موقعیت دندان‌ها می‌شود. این روش ترکیبی، به‌ویژه در دوره نوجوانی، می‌تواند نتایج بسیار مؤثری به همراه داشته باشد.
نکته مهم دیگر، میزان همکاری بیمار است. برای بیمارانی که نظم و تعهد کافی برای استفاده روزانه و دقیق از دستگاه متحرک ندارند، ارتودنسی ثابت انتخاب مطمئن‌تری خواهد بود. در مقابل، بیماران بالغی که از لحاظ بهداشت دهان منظم هستند و تمایل دارند ظاهر براکت های فلزی را نداشته باشند، ممکن است در صورت داشتن شرایط مناسب، از دستگاه‌های متحرک یا روش‌هایی مانند ارتودنسی شفاف (invisible aligners) بهره‌مند شوند.
در نهایت، تعیین مناسب‌ترین نوع درمان تنها پس از ارزیابی کامل توسط متخصص ارتودنسی امکان‌پذیر است. تشخیص دقیق، درک انتظارات بیمار و بررسی سابقه پزشکی و ساختار استخوان فک، سه مؤلفه کلیدی برای انتخاب صحیح نوع ارتودنسی به شمار می‌روند.
مزایا و معایب ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و گسترده‌ترین روش‌های درمان ناهنجاری‌های دندانی، در طول چند دهه اخیر نقش محوری در اصلاح لبخند و بهبود عملکرد سیستم دهان و فک ایفا کرده است. با وجود اثربخشی بالای این روش، مانند هر شیوه درمانی دیگر، مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارد که بررسی دقیق آن‌ها برای تصمیم‌گیری آگاهانه بیماران ضروری است.
مزایای ارتودنسی ثابت
یکی از برجسته ترین مزایای ارتودنسی ثابت، قدرت و دقت بالای آن در اعمال نیروهای مداوم و کنترل‌شده به دندان‌هاست. این ویژگی به متخصص اجازه می‌دهد تا دندان‌ها را به‌صورت تدریجی و در جهات مختلف جابجا کند، حتی در مواردی که پیچیدگی درمان بالا باشد. برخلاف دستگاه‌های متحرک که غالباً برای حرکات محدود مناسب‌اند، ابزارهای ثابت قادر به اصلاح چرخش، کج‌شدگی، انحرافات عمقی و بیرون زدگی های شدید دندانی هستند.
مزیت مهم دیگر، عدم وابستگی به همکاری روزمره بیمار است. از آنجا که براکت‌ها و سیم‌ها به‌طور دائمی در دهان قرار می‌گیرند، روند درمان به‌طور مداوم ادامه دارد و خطر فراموشی یا عدم استفاده توسط بیمار وجود ندارد. این موضوع به‌ویژه در نوجوانان که ممکن است پایبندی کمتری به استفاده از دستگاه‌های متحرک داشته باشند، حائز اهمیت است.
از منظر زیبایی‌شناختی نیز، هرچند براکت‌های فلزی قابل مشاهده هستند، اما گزینه‌های پیشرفته‌تری مانند براکت‌های سرامیکی همرنگ دندان یا براکت‌های لینگوال (پشت دندانی) برای بیمارانی که دغدغه زیبایی دارند، در دسترس است.
معایب ارتودنسی ثابت
در مقابل، ارتودنسی ثابت دارای محدودیت‌هایی نیز هست. مهم‌ترین چالش آن، دشواری در رعایت بهداشت دهان و دندان در طول درمان است. وجود براکت‌ها و سیم‌ها مانع تمیز کردن کامل سطوح دندانی می‌شود و در صورت غفلت، خطر پوسیدگی، التهاب لثه و ایجاد لکه‌های سفید افزایش می‌یابد. به همین دلیل، بیماران تحت درمان ثابت باید از مسواک مخصوص ارتودنسی، نخ دندان بین‌دندانی و دهان‌شویه‌ها استفاده کنند.
ناراحتی در روزهای ابتدایی درمان نیز از دیگر معایب قابل ذکر است. اعمال نیرو به دندان‌ها ممکن است منجر به درد خفیف تا متوسط، تحریک لثه‌ها یا زخم در نواحی مخاط دهان شود. این علائم معمولاً موقتی هستند و پس از چند روز کاهش می‌یابند، اما ممکن است نیاز به استفاده از مسکن یا موم‌های مخصوص برای کاهش تحریک وجود داشته باشد.
از دیگر معایب ارتودنسی ثابت، محدودیت‌های غذایی است. بیمار باید از خوردن مواد غذایی سخت، چسبناک یا شیرین اجتناب کند تا از آسیب به براکت‌ها و افزایش خطر پوسیدگی جلوگیری شود. این محدودیت‌ها ممکن است در طول درمان برای برخی بیماران چالش‌برانگیز باشد.
در نهایت، ارتودنسی ثابت معمولاً هزینه بالاتری نسبت به دستگاه‌های متحرک دارد، به‌ویژه در صورتی که از براکت‌های زیباشناسانه یا روش‌های نامرئی استفاده شود. همچنین جلسات منظم تنظیم سیم‌ها که هر ۴ تا ۶ هفته انجام می‌شود، نیاز به هماهنگی زمانی و حضور مکرر در مطب دارد.
مزایا و معایب ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک به‌عنوان یکی از روش‌های مهم در درمان ناهنجاری‌های خفیف تا متوسط دندانی، به‌ویژه در سنین رشد، جایگاه ویژه‌ای در طرح‌های درمانی دارد. این نوع ارتودنسی شامل دستگاه‌هایی است که بیمار می‌تواند آن‌ها را در مواقع خاص (مانند غذا خوردن یا مسواک زدن) از دهان خارج کند. مانند هر درمانی، ارتودنسی متحرک نیز دارای مجموعه‌ای از مزایا و معایب است که در ادامه به‌صورت تخصصی بررسی می‌شود.
مزایای ارتودنسی متحرک
۱. قابلیت برداشت آسان
یکی از بزرگ‌ترین مزایای ارتودنسی متحرک، امکان خارج کردن دستگاه از دهان است. این ویژگی در زمان‌های غذا خوردن، مسواک زدن و نخ‌دندان کشیدن، باعث می‌شود رعایت بهداشت دهان به مراتب آسان‌تر از ارتودنسی ثابت باشد. این امر خطر پوسیدگی و التهاب لثه را کاهش می‌دهد.
۲. راحتی در استفاده
دستگاه‌های متحرک از نظر فیزیکی معمولاً سبک‌تر و کمتر مزاحم هستند. بیمار می‌تواند در صورت احساس ناراحتی شدید یا شرایط خاص، دستگاه را موقتاً از دهان خارج کند. همچنین در بسیاری از موارد، این نوع ارتودنسی درد و فشار اولیه کمتری نسبت به سیستم‌های ثابت دارد.
۳. مناسب برای کودکان در سن رشد
در کودکان و نوجوانانی که فک آن‌ها هنوز در حال رشد است، دستگاه‌های متحرک می‌توانند نقش موثری در هدایت رشد فکی، گسترش قوس دندانی یا اصلاح موقعیت فک ایفا کنند. این قابلیت پیشگیرانه می‌تواند نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر در آینده را کاهش دهد.
۴. ظاهر نسبتاً نامشخص (در برخی مدل‌ها)
برخی دستگاه‌های متحرک، به‌ویژه نوع شفاف یا اینویزالاین (alignerهای نامرئی)، از دید ظاهری کمتر جلب توجه می‌کنند و برای بیماران بزرگسال که نگران زیبایی لبخند خود در حین درمان هستند، گزینه‌ای قابل قبول محسوب می‌شوند.
۵. هزینه کمتر
در بیشتر موارد، ارتودنسی متحرک از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه‌تر از ارتودنسی ثابت است، به‌ویژه اگر درمان در مراحل ابتدایی ناهنجاری انجام شود.
معایب ارتودنسی متحرک
۱. وابستگی بالا به همکاری بیمار
یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های این روش، نیاز به تعهد کامل بیمار در استفاده منظم از دستگاه است. در صورتی که بیمار ساعات کافی در شبانه‌روز از پلاک استفاده نکند (معمولاً ۱۸ تا ۲۲ ساعت در روز)، اثربخشی درمان به شدت کاهش می‌یابد یا حتی بی‌نتیجه خواهد بود.
۲. محدودیت در شدت درمان
ارتودنسی متحرک برای درمان ناهنجاری‌های خفیف تا متوسط طراحی شده است. در مشکلات پیچیده‌تر مانند چرخش‌های شدید دندانی، انحرافات فک، یا نیاز به حرکات عمقی، ارتودنسی ثابت برتری دارد.
۳. احتمال گم‌شدن یا آسیب به دستگاه
از آنجا که بیمار می‌تواند دستگاه را خارج کند، در کودکان یا بیماران بی‌احتیاط، خطر گم‌شدن یا شکستن دستگاه وجود دارد. این مسأله ممکن است باعث وقفه در درمان یا نیاز به ساخت دستگاه جدید شود.
۴. اثرگذاری کندتر در برخی موارد
در برخی از ناهنجاری‌ها، تأثیر دستگاه‌های متحرک کندتر از ارتودنسی ثابت است و مدت زمان درمان ممکن است به دلیل وابستگی به همکاری بیمار، افزایش یابد.
۵. نیاز به تنظیمات دقیق و مکرر
اگرچه جلسات کنترل ارتودنسی متحرک معمولاً کوتاه‌تر است، اما برای حفظ اثربخشی، نیاز به تنظیم‌های منظم وجود دارد و در صورت غیبت یا تأخیر در مراجعات، پیشرفت درمان مختل خواهد شد.
نکات مهم در انتخاب بین ارتودنسی ثابت یا متحرک
انتخاب میان ارتودنسی ثابت و متحرک، صرفاً یک تصمیم زیبایی‌شناختی یا سلیقه‌ای نیست؛ بلکه فرآیندی چندوجهی است که باید بر اساس ارزیابی دقیق وضعیت بالینی، سن بیمار، نوع ناهنجاری، و سبک زندگی فرد انجام شود. در این بخش، به مهم‌ترین عوامل و نکاتی که در انتخاب صحیح نوع درمان ارتودنسی باید مد نظر قرار گیرند، می‌پردازیم:
۱. شدت و نوع ناهنجاری
نخستین و اساسی‌ترین فاکتور، شدت و نوع ناهنجاری دندانی یا فکی است. اگر ناهنجاری از نوع شدید یا ترکیبی (دندان و فک هم‌زمان) باشد، اغلب تنها ارتودنسی ثابت قادر به اعمال نیروهای دقیق و مؤثر خواهد بود. در مقابل، برای ناهنجاری‌های خفیف تا متوسط مانند فاصله میان دندان‌ها، کراودینگ (شلوغی جزئی) یا هدایت رشد فک در کودکان، ارتودنسی متحرک یا شفاف می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
۲. سن و مرحله رشد بیمار
کودکان در سنین رشد (۶ تا ۱۲ سال) معمولاً کاندیدای مناسبی برای ارتودنسی متحرک هستند، زیرا می‌توان با دستگاه‌های متحرک جهت رشد فک را اصلاح کرد. اما در نوجوانان و بزرگسالان که رشد استخوانی کامل شده، کنترل حرکات دندانی به دقت بیشتری نیاز دارد و ارتودنسی ثابت اولویت می‌یابد.
۳. میزان همکاری بیمار
ارتودنسی متحرک تنها زمانی مؤثر است که بیمار آن را طبق دستور پزشک، به‌طور منظم و در ساعات تعیین‌شده استفاده کند (معمولاً بین ۱۸ تا ۲۲ ساعت در روز). بنابراین، برای بیمارانی که احتمال دارد در استفاده مداوم از دستگاه سهل‌انگاری کنند (مانند برخی کودکان یا نوجوانان)، ارتودنسی ثابت قابل اعتمادتر است.
۴. بهداشت دهان و دندان
اگرچه دستگاه‌های متحرک اجازه تمیز کردن کامل دهان را می‌دهند، اما در ارتودنسی ثابت به‌دلیل حضور دائمی براکت‌ها، رعایت بهداشت بسیار سخت‌تر است. بیمارانی که سابقه ضعیفی در مراقبت‌های دهانی دارند یا به سلامت لثه و دندان حساس هستند، ممکن است با چالش‌هایی در ارتودنسی ثابت روبه‌رو شوند.
۵. مسائل زیبایی‌شناختی
بزرگسالانی که در محیط کاری یا اجتماعی خود به زیبایی ظاهر اهمیت می‌دهند، ممکن است دستگاه‌های متحرک شفاف (مانند alignerها) را ترجیح دهند. هرچند براکت‌های سرامیکی نیز در ارتودنسی ثابت تا حدی این دغدغه را کاهش می‌دهند، اما همچنان قابل‌مشاهده‌اند.
۶. مدت زمان درمان
در بیشتر موارد، ارتودنسی ثابت مدت زمان درمان کوتاه‌تر و اثربخشی بالاتری دارد، زیرا نیروها مداوم و بدون وقفه اعمال می‌شوند. در ارتودنسی متحرک، در صورت عدم استفاده منظم، طول درمان افزایش یافته و نتایج قابل پیش‌بینی نخواهد بود.
۷. هزینه و بودجه بیمار
از نظر هزینه، دستگاه‌های متحرک معمولاً ارزان‌تر از ارتودنسی ثابت هستند. با این حال، اگر درمان متحرک نتواند به نتیجه دلخواه برسد و بیمار نیازمند ارتودنسی ثابت ثانویه شود، هزینه نهایی ممکن است حتی بیشتر از شروع مستقیم با روش ثابت گردد.
۸. نوع طرح درمان ارائه‌شده توسط متخصص
نهایتاً، طرح درمان ارتودنسی باید توسط پزشک متخصص و بر پایه معاینه بالینی، رادیوگرافی‌ها، اسکن سه‌بعدی و قالب‌گیری تهیه شود. گاهی ترکیب دو روش (مثلاً شروع با متحرک و پایان با ثابت) بهترین نتیجه را به همراه دارد.
جمع‌بندی و توصیه دکتر احرامی به بیماران
در دنیای امروزی، لبخند زیبا و دندان‌های مرتب، نه‌تنها نقشی حیاتی در اعتماد به نفس افراد ایفا می‌کند، بلکه به‌عنوان نشانه‌ای از سلامت دهان و فک نیز تلقی می‌شود. ارتودنسی، به‌ویژه در دو قالب «ثابت» و «متحرک»، ابزار مؤثری در مسیر رسیدن به این هدف است. انتخاب میان این دو روش، صرفاً به ظاهر یا سلیقه فردی محدود نمی‌شود، بلکه نیازمند ارزیابی دقیق علمی، پزشکی و فردی است.
در طول این مقاله، ضمن تعریف و بررسی تخصصی هر دو نوع ارتودنسی، مزایا، معایب، مقایسه و نکات کلیدی انتخاب میان آن‌ها را بررسی کردیم. روشن است که هرکدام از این روش‌ها، کاربرد، مزایا و چالش‌های خاص خود را دارند. آنچه درمان را موفق می‌کند، تطابق صحیح روش درمانی با شرایط واقعی بیمار است؛ نه صرفاً ترجیح یا تبلیغ.
توصیه دکتر احرامی
به‌عنوان متخصص ارتودنسی، همواره به بیماران خود توصیه می‌کنم که از تصمیم‌گیری عجولانه یا صرفاً احساسی در مورد نوع درمان خود بپرهیزند. انتخاب بین ارتودنسی ثابت یا متحرک، فرآیندی است که باید پس از مشاوره کامل، انجام رادیوگرافی‌ها، تحلیل فک و دندان و بررسی سابقه پزشکی صورت گیرد.هر بیمار، ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی دارد؛ همان‌گونه که دو اثر انگشت یکسان نیست، درمان ارتودنسی نیز باید برای هر فرد به‌صورت شخصی‌سازی‌شده طراحی شود. بنابراین، توصیه من این است: به متخصص خود اعتماد کنید، پرسش‌های خود را بدون تردید مطرح نمایید، و نسبت به اجرای دقیق دستورات درمانی متعهد باشید.همواره به یاد داشته باشید، صبوری، نظم و پیروی دقیق از برنامه درمانی، کلید موفقیت در ارتودنسی است. چه ثابت و چه متحرک، اگر درمان به‌درستی انجام شود، نتیجه آن لبخندی سالم، پایدار و زیبا خواهد بود.
Powered by Froala Editor